در طول تاریخ، مکان های بسیاری به حضرت حجت ارواحنا فداه منسوب بوده است وداستان های متعددی درباره ی ارتباط این مکان ها با صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نقل شده است.
یکی از مشهور ترین مکان هایی که به حضرت صاحب الزمان عجل الله فرجه منسوب شده است، مسجد سهله است که در این مقاله به توضیحی اجمالی و مختصر از این مسجد و روایاتی که درباره آن از اهل بیت علیهم السلام نقل شده است میپردازیم.
مقالات مرتبط:
مسجد سهله از مشهورترین و کهن ترین مکان های مذهبی شیعیان در نجف بوده و در فاصله دو کیلومتری از مسجد کوفه و 10 کیلومتری از حرم امیرالمومنین علیه السلام واقع شده است.
مسجد سهله 17500 متر مربع مساحت دارد و از اطراف با دیوار هایی به ارتفاع 22 متر پوشانده شده است. مسجد تاریخی سهله سه درب ورودی دارد که درب اصلی آن درست در میانه ضلع شرقی و در جوار مناره ای با ارتفاع 30 متر واقع شده است.
مسجد سهله در قرن اول هجری قمری و بعد از مسجد کوفه در نجف اشرف ساخته شده است. این مکان توسط طایفه ای از انصار به نام قبیله بنی ظفر بنا نهاده شده است.
این مسجد با نام سازنده و معمار اصلی آن یعنی سهیل نیز شناخته می شود. از دیگر نام های این مسجد تاریخی می توان به عبدالقیس و بنی ظفر اشاره کرد. علت نامگذاری آن با نام عبدالقیس، نام قبیله ای است که در محل احداث این مسجد سکونت داشته اند. بنی ظفر نیز نام یکی از طوایف قبیله عبدالقیس است که بنای این مسجد را ساخته اند.[1]
در مسجد کوفه 8 مقام وجود دارد که هر مقام متعلق به یکی از پیامبران الهی علیهم السلام یا یکی از امامان علیهم السلام هست که در هر مقام، نماز هایی به عنوان نماز مستحبی برای آن مقام خوانده میشود. مقام های مسجد سهله عبارتند از:
1) مقام حضرت خضر
این مقام منتسب به حضرت خضر نبی بوده و در جنوب شرقی مسجد تاریخی سهله واقع شده است.
2) مقام حضرت ابراهیم
این مقام منتسب به حضرت ابراهیم بوده و در شمال غربی مسجد سهله واقع شده است. این مسجد خانه حضرت ابراهیم علیه السلام بوده که در آن به جنگ دشمنان خود رفته بود.[2]
3) مقام حضرت ادریس
این مقام که به مقام عیسی و بیت الخضر نیز شهرت دارد بین دیوار شرقی و شمالی این مسجد واقع شده است. این مقام به رنگ سبز مزین شده و متمایز از دیگر محراب های این مسجد است. مسجد سهله خانه حضرت ادریس نیز بوده است که در آن به خیاطی مشغول بده اند.[3]
4) مقام حضرت یونس
این مقام در جنوب غربی مسجد تاریخی سهله واقع شده است.
5) مقام حضرت صالح
این مقام که به مقام صالحین، مرسلین و انبیاء شهرت دارد در جنوب شرقی مسجد سهله واقع شده است.
6) مقام امام صادق علیه السلام
این مقام که مدتی محل اقامت امام صادق علیه السلام بوده درست در وسط مسجد تاریخی سهله واقع شده است.
7) مقام امام سجاد علیه السلام
این مقام که محل عبادت امام سجاد علیه السلام بوده در میانه شرقی مسجد واقع شده است.
8) مقام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
این مقام بین مقام های سجاد و یونس و در میانه جنوبی مسجد تاریخی سهله واقع شده و محل عبادت امام زمان است.
در روایات فضائل زیادی برای مسجد سهله نقل شده است. از جمله اینکه این مسجد محل نزول ملائکه است.
در راویتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است: «وما من يوم ولا ليلة إلا والملائكة تزور هذاالمسجد يعبدون الله فيه.» هیچ روز و شبی نیست مگر اینکه فرشتگان این مسجد را زیارت میکنند و خدا را در آن عبادت میکنند[4]
مسجد سهله محلی است که از آنجا صور اسرافیل دمیده میشود و از آنجا تعداد زیادی از مومنین بدون حساب به بهشت روانه میشوند.[5]
نماز و عبادت در مسجد سهله نیز ثواب فراوان دارد.[6]
در روایاتی که از اهل بیت علیهم السلام به ما رسیده، مسجد سهله را اقامتگاه حضرت حجت ارواحنا فداه و اصحاب ایشان معرفی کرده اند.
در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است: «أما إنَّهُ مَنزِلُ صاحِبِنا إذا قَدِمَ بِأَهلِهِ.» آن جا اقامتگاه مهدى است هنگامى كه همراه خانواده‌اش در آن اقامت مى‌كند.[7]
در روایتی دیگر امام صادق علیه السلام خطاب به ابوبصیر میفرمایند: «يا أبا مُحَمَّدٍ، كَأَنّي أرى نُزولَ القائِمِ في مَسجِدِ السَّهلَةِ بِأَهلِهِ وعِيالِهِ. قُلتُ: يَكونُ مَنزِلَهُ؟ قالَ: نَعَم، هُوَ مَنزِلُ إدريسَ عليه السلام، وما بَعَثَ اللّهُ نَبِيّا إلّاوقَد صَلّى فيهِ، وَالمُقيمُ فيهِ كَالمُقيمِ في فُسطاطِ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله، وما مِن مُؤمِنٍ ولا مُؤمِنَةٍ إلّاوقَلبُهُ يَحِنُ إلَيهِ.
اى ابا محمّد! گويا نزول قائم به همراه خانواده‌اش را در مسجد سهله نظاره مى‌كنم. ابو بصير گفت: آيا مسجد سهله، محلّ اقامت ايشان است؟ امام فرمود: آرى آن جا منزل حضرت ادريس است. هيچ پيامبرى مبعوث نگرديده جز اين كه در آن جا به نماز ايستاده است و هر كس در آن جا اقامت نمايد، گويا در خيمه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله اقامت نموده و هيچ مرد و زن مؤمنى يافت نمى‌گردد جز اين كه قلبش براى آن مكان مى‌تپد.)[8]
امام باقر علیه السلام نیز در روایتی درباره مسجد سهله میفرمایند:( وفيها يَكونُ قائِمُهُ وَالقُوّامُ مِن بَعدِهِ. در آن مسجد، قائم و قائمان بعد از وى سكنا دارند.) [9]
غیر از این امور، نماز و ادعیه ای که در این مسجد در مقام صاحب الزمان وارد شده است؛ نیز باعث شده است که انتساب این مسجد شریف به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بیشتر شود. مرحوم سید بن طاووس در کتابشان در آداب مسجد سهله نقل میکنند:( اگر خواستى به مسجد سهله بروى، آن را در ميان مغرب و عشاى شب چهارشنبه قرار بده كه افضل از ديگر وقت‌هاست. ووقتی نماز مغرب و نافله آنرا خواندی، دو رکعت نماز تحیت مسجد را بخوان و سپس دستانت را به آسمان بلند کن و بگو: أنت الله لا إله إلا أنت... )[10]
به همین دلیل است که این مسجد، از مساجد با فضیلت است که منسوب به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است.
