نام مادر امام زمان (رومی و عربی)

از زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله)، پیش گویی هایی در مورد مادر مهدی موعود (عج) بوده است. لقب «خیرة الاماء (بهترین کنیزان)» توسط پیامبر (صلی الله علیه و آله)، به ایشان عطا شده است.[1]

از دو جهت نام مادر امام زمان، چندین مورد ذکر شده است.

• ایشان اصالتا عرب نبوده؛ به همین خاطر نام دیگری داشته است.

• برای مخفی ماندن ولادت، نام مادر ایشان تغییر می کرده است.

احتمال دوم، در واقع حدس بعضی از علماست و ممکن است دلیل دیگری داشته باشد.[2]

حال به بیان این اسامی می پردازیم.

مقالات مرتبط:

داستان ولادت امام زمان (علیه السلام)

نام رومی (اروپایی) مادر امام زمان: ملیکا

همانطور که در مطلب قبل ثابت شد، مادر امام زمان شاهزاده روم (اروپا) بوده اند. در آن نقل، ایشان نام خود را ملیکه معرفی می کنند.[3]

در صورت پذیرش این گزارش، باید گفت ملیکه ترجمه عربی نام اصلی او بوده است؛ چون ملیکه واژه ای عربی است در حالی که خاندان او به زبان رومی سخن می گفته اند. این نام می تواند معرب نام رومی «ملیکا» باشد.

نام اصلی مادر امام زمان: نرجس

نرجس، نام گلی است که در فارسی به آن نرگس می گویند. وقتی واژه نرگس به عربی رفته است؛ به نرجس تغییر یافته است.[4]

این نام چگونه برای ایشان انتخاب شد؟ 

در داستان خریداری ایشان توسط وکیل امام هادی (علیه السلام)، حضرت نرجس می فرمایند: من برای اینکه به سرزمین مسلمانان بیایم؛ در بین اسیران مخفی شدم.

سپس: « قَدْ سَأَلَنِي الشَّيْخُ الَّذِي وَقَعْتُ إِلَيْهِ فِي سَهْمِ الْغَنِيمَةِ عَنِ اسْمِي فَأَنْكَرْتُهُ وَ قُلْتُ نَرْجِسُ فَقَال‏ اسْمُ الْجَوَارِي»

رئیس آنها، نام من را پرسید. من اسم اصلی خود را مخفی کردم و گفتم نرجس است. او گفت این نام کنیزان است.[5] (یعنی شک نکرد و فکر کرد شخص عادی هستم)

اما در واقع این نام از قبل برای این بانو مشخص بوده است. زیرا در روایت لوح جابر، نام مادر ایشان را نرجس معرفی می کند.[6]

طبق روایات، نرجس نام اصلی ایشان است که توسط امام عسکری (علیه السلام) به همین نام خوانده می شدند.[7]

در واقع می توان گفت، نام دیگری از معصومین برای ایشان ذکر نشده است و تنها صفت صقیل گفته شده که در ادامه خواهد آمد.

نام ها و صفات دیگر مادر مهدی 

صقیل 

معنای صقیل، جلا یافته شده است.[8] 

ظاهرا این نامی است که بعد از ولادت امام، به ایشان نسبت داده شده است. یعنی به خاطر حمل امام جلا گرفته اند.[9]

در بین معصومین، امام صادق (علیه السلام) به این نام برای ایشان اشاره می کنند.[10] اما این نام بیشتر توسط روات، بعد از ولادت امام به کار برده شده است.[11]

حکیمه

در بعضی نقل ها به مادر امام زمان حکمیه گفته شده است.[12]

احتمال دارد حکیمه، صفت آن بانو باشد که اشاره به کمال ذکاوت و عقل و درایت است و بانوان صاحب شخصیت و دارای عقل و رأی و نظر و کرامت را عقیله و حکیمه می نامند.

سوسن و ریحانه

بعضی نقل ها حاکی از این است که نام ایشان سوسن[13] و ریحانه[14] نیز می باشد.

سوسن و ریحانه، همانند نرجس نام گل هستند. به همین خاطر احتمال دارد از این جهت که نماد زیبایی و طراوت هستند؛ به اسامی متصف شده باشند.

جمع بندی

مطابق روایات و پژوهش‌های انجام شده، اسامی مختلفی برای مادر امام زمان (عج) ذکر شده است. این تنوع در نام‌ها دلایل مختلفی دارد:

• تغییر نام برای حفظ امنیت: با توجه به شرایط آن زمان و به منظور حفظ امنیت امام زمان (عج) و خانواده‌اش، ممکن است نام مادر ایشان به دلایل امنیتی تغییر کرده باشد.

• نام‌های مختلف در فرهنگ‌های متفاوت: با توجه به احتمال رومی بودن مادر امام زمان (عج)، ممکن است ایشان نامی رومی داشته باشند که بعدها به عربی ترجمه شده باشد.

• لقب‌هایی بر اساس ویژگی‌ها: برخی از اسامی مانند صقیل (جلا یافته)، حکیمه (دانا و خردمند) و سوسن و ریحانه (که نماد زیبایی و طراوت هستند) به عنوان لقب و به دلیل ویژگی‌های خاص به ایشان اطلاق شده است.

• نام‌های مستعار: در برخی موارد، ممکن است برای حفظ هویت واقعی ایشان، از نام‌های مستعار استفاده شده باشد.

اسامی اصلی که برای مادر امام زمان (عج) ذکر شده است عبارتند از:

• ملیکا: این نام به احتمال زیاد ترجمه عربی نام اصلی رومی ایشان بوده است.

• نرجس: این نام به عنوان نام اصلی ایشان در بسیاری از روایات ذکر شده است.

• صقیل: این نام به معنای جلا یافته است و به دلیل حمل امام زمان (عج) به ایشان اطلاق شده است.

سایر اسامی مانند حکیمه، سوسن و ریحانه بیشتر به عنوان لقب یا صفت برای ایشان به کار رفته‌اند.

در نهایت، می‌توان گفت که تنوع در اسامی مادر امام زمان (عج) به دلایل تاریخی، فرهنگی و امنیتی بوده است و هدف اصلی از این تنوع، حفظ امنیت و هویت ایشان بوده است.

• اشتراک‌گذاری در تلگرام
• اشتراک‌گذاری در واتس‌اپ