از زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله)، پیش گویی هایی در مورد مادر مهدی موعود (عج) بوده است. لقب «خیرة الاماء (بهترین کنیزان)» توسط پیامبر (صلی الله علیه و آله)، به ایشان عطا شده است.[1]
از دو جهت نام مادر امام زمان، چندین مورد ذکر شده است.
ایشان اصالتا عرب نبوده؛ به همین خاطر نام دیگری داشته است.
برای مخفی ماندن ولادت، نام مادر ایشان تغییر می کرده است.
احتمال دوم، در واقع حدس بعضی از علماست و ممکن است دلیل دیگری داشته باشد.[2]
حال به بیان این اسامی می پردازیم.
مقالات مرتبط:
داستان ولادت امام زمان (علیه السلام)
همانطور که در مطلب قبل ثابت شد، مادر امام زمان شاهزاده روم (اروپا) بوده اند. در آن نقل، ایشان نام خود را ملیکه معرفی می کنند.[3]
در صورت پذیرش این گزارش، باید گفت ملیکه ترجمه عربی نام اصلی او بوده است؛ چون ملیکه واژه ای عربی است در حالی که خاندان او به زبان رومی سخن می گفته اند. این نام می تواند معرب نام رومی «ملیکا» باشد.
نرجس، نام گلی است که در فارسی به آن نرگس می گویند. وقتی واژه نرگس به عربی رفته است؛ به نرجس تغییر یافته است.[4]
این نام چگونه برای ایشان انتخاب شد؟
در داستان خریداری ایشان توسط وکیل امام هادی (علیه السلام)، حضرت نرجس می فرمایند: من برای اینکه به سرزمین مسلمانان بیایم؛ در بین اسیران مخفی شدم.
سپس: « قَدْ سَأَلَنِي الشَّيْخُ الَّذِي وَقَعْتُ إِلَيْهِ فِي سَهْمِ الْغَنِيمَةِ عَنِ اسْمِي فَأَنْكَرْتُهُ وَ قُلْتُ نَرْجِسُ فَقَال اسْمُ الْجَوَارِي»
رئیس آنها، نام من را پرسید. من اسم اصلی خود را مخفی کردم و گفتم نرجس است. او گفت این نام کنیزان است.[5] (یعنی شک نکرد و فکر کرد شخص عادی هستم)
اما در واقع این نام از قبل برای این بانو مشخص بوده است. زیرا در روایت لوح جابر، نام مادر ایشان را نرجس معرفی می کند.[6]
طبق روایات، نرجس نام اصلی ایشان است که توسط امام عسکری (علیه السلام) به همین نام خوانده می شدند.[7]
در واقع می توان گفت، نام دیگری از معصومین برای ایشان ذکر نشده است و تنها صفت صقیل گفته شده که در ادامه خواهد آمد.
معنای صقیل، جلا یافته شده است.[8]
ظاهرا این نامی است که بعد از ولادت امام، به ایشان نسبت داده شده است. یعنی به خاطر حمل امام جلا گرفته اند.[9]
در بین معصومین، امام صادق (علیه السلام) به این نام برای ایشان اشاره می کنند.[10] اما این نام بیشتر توسط روات، بعد از ولادت امام به کار برده شده است.[11]
در بعضی نقل ها به مادر امام زمان حکمیه گفته شده است.[12]
احتمال دارد حکیمه، صفت آن بانو باشد که اشاره به کمال ذکاوت و عقل و درایت است و بانوان صاحب شخصیت و دارای عقل و رأی و نظر و کرامت را عقیله و حکیمه می نامند.
بعضی نقل ها حاکی از این است که نام ایشان سوسن[13] و ریحانه[14] نیز می باشد.
سوسن و ریحانه، همانند نرجس نام گل هستند. به همین خاطر احتمال دارد از این جهت که نماد زیبایی و طراوت هستند؛ به اسامی متصف شده باشند.
مطابق روایات و پژوهش‌های انجام شده، اسامی مختلفی برای مادر امام زمان (عج) ذکر شده است. این تنوع در نام‌ها دلایل مختلفی دارد:
تغییر نام برای حفظ امنیت: با توجه به شرایط آن زمان و به منظور حفظ امنیت امام زمان (عج) و خانواده‌اش، ممکن است نام مادر ایشان به دلایل امنیتی تغییر کرده باشد.
نام‌های مختلف در فرهنگ‌های متفاوت: با توجه به احتمال رومی بودن مادر امام زمان (عج)، ممکن است ایشان نامی رومی داشته باشند که بعدها به عربی ترجمه شده باشد.
لقب‌هایی بر اساس ویژگی‌ها: برخی از اسامی مانند صقیل (جلا یافته)، حکیمه (دانا و خردمند) و سوسن و ریحانه (که نماد زیبایی و طراوت هستند) به عنوان لقب و به دلیل ویژگی‌های خاص به ایشان اطلاق شده است.
نام‌های مستعار: در برخی موارد، ممکن است برای حفظ هویت واقعی ایشان، از نام‌های مستعار استفاده شده باشد.
اسامی اصلی که برای مادر امام زمان (عج) ذکر شده است عبارتند از:
ملیکا: این نام به احتمال زیاد ترجمه عربی نام اصلی رومی ایشان بوده است.
نرجس: این نام به عنوان نام اصلی ایشان در بسیاری از روایات ذکر شده است.
صقیل: این نام به معنای جلا یافته است و به دلیل حمل امام زمان (عج) به ایشان اطلاق شده است.
سایر اسامی مانند حکیمه، سوسن و ریحانه بیشتر به عنوان لقب یا صفت برای ایشان به کار رفته‌اند.
در نهایت، می‌توان گفت که تنوع در اسامی مادر امام زمان (عج) به دلایل تاریخی، فرهنگی و امنیتی بوده است و هدف اصلی از این تنوع، حفظ امنیت و هویت ایشان بوده است.
[1] . الكافي (ط - الإسلامية)، ج1، ص: 323
[2] . صدر، سید محمد، پژوهشی در زندگی امام مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف و نگرشی به غیبت صغرا، ص۲۰۴ و ۲۰۵.
[3] . كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 420
[4] . مجمع البحرين، ج4، ص: 75
[5] . كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 422
[6] . عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص: 41، كمال الدين و تمام النعمة، ج1، ص: 307
[7] . كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 424، الهداية الكبرى، ص: 334
[8] . المصباح المنير في غريب الشرح الكبير، ج1، ص: 345
[9] . غیاث بن اسید: كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 432
[10] . كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط - القديمة)، ج2، ص: 475
[11] . غیاث بن اسید: كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 432، محمد بن حسین بن عباد: كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 473، ابو سهل بن نوبخت: كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 474، ابو الادیان: كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 475، اسماعیل بن علی نوبختی: الغيبة (للطوسي)/ كتاب الغيبة للحجة، النص، ص: 272،
[12] . كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط - القديمة)، ج2، ص: 475
[13] . كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط - القديمة)، ج2، ص: 475 ، كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 432
[14] . كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 432
بخش مهمّى از پيشگويى‌هاى امامان (عليهم السلام)، براى آماده‌سازى جهت رويارويى با پيشامدهاى سخت روزگار غيبت است و بخش مهمّى از تمهيدات، به اين دلیل بوده كه شيعه در دوران غيبت، گمراه نشود و امامت را از ياد نبرد.
امام صادق علیه السلام میفرمایند: إنَّ وَجهَ الحِكمَةِ فى ذلِكَ لا يَنكَشِفُ إلّابَعدَ ظُهورِهِ، كَما لا يَنكَشِفُ وَجهُ الحِكمَةِ لِما أتاهُ الخِضرُ عليه السلام مِن خَرقِ السَّفينَةِ، وَ قَتلِ الغُلامِ، وَ إقامَةِ الجِدارِ لِموسى عليه السلام إلّا وَقتَ افتِراقِهِما.
حكمت اين كار، جز پس از ظهورش، آشكار نمى‌شود، همان گونه كه حكمت سوراخ كردن كشتى و كشتن جوان و بنا كردن ديوار از سوى خضر عليه السلام براى موسى، تا هنگام جدايى‌شان، آشكار نشد.
مسجد جمکران در اطراف شهر قم و در فاصله 8 کیلومتری از حرم مظهر حضرت معصومه سلام الله علیها و6 کیلومتری از شهر قم واقع شده است. و نام گذاری این مسجد به جمکران به این دلیل است که این مسجد در نزدیکی روستا جمکران، از روستا های شهر قم، واقع شده است.
یکی از مشهور ترین مکان هایی که به حضرت صاحب الزمان عجل الله فرجه منسوب شده است، مسجد سهله است که در این مقاله به توضیحی اجمالی و مختصر از این مسجد و روایاتی که درباره آن از اهل بیت علیهم السلام نقل شده است میپردازیم.
داستان ولادت امام زمان (عج) یکی از روایات مهم و شگفت‌انگیز در شیعه است که به طور مفصل توسط مورخان و علما نقل شده است. بر اساس این روایات، ولادت حضرت مهدی (عج) در نیمه شعبان سال 255 هجری قمری در سامرا اتفاق افتاد.
داستان ازدواج حضرت نرجس خاتون با امام حسن عسکری (ع) یکی از روایات مهم شیعه است. نرجس خاتون، شاهزاده‌ای رومی بود که به اسارت مسلمانان درآمد و در نهایت به دست امام هادی (ع) خریداری شد. پس از اسلام آوردن، با امام حسن عسکری (ع) ازدواج کرد و مادر امام زمان (عج) شد. این روایت نشان می‌دهد که چگونه خداوند برای حفظ نسل امامت و ظهور منجی عالم، برنامه‌ریزی دقیقی داشته است. روایت ازدواج نرجس خاتون، حاوی نکات آموزنده‌ای درباره ایمان، صبر، و اهمیت ولایت اهل بیت (ع) است.
آیه 148 سوره بقره به ما می‌آموزد که در زمان سختی‌ها و فتنه‌ها، باید به سمت اهل بیت (ع) و امام زمان (عج) متمایل شویم و با انجام کارهای خیر، خود را برای ظهور آماده کنیم. این آیه همچنین به ما یادآوری می‌کند که خداوند بر همه چیز مسلط است و در نهایت، مؤمنان پیروز خواهند بود.
اولین نفری باشید که پیام خود را ثبت می‌کند
اشتراکگذاری در تلگرام
اشتراکگذاری در واتساپ