نسب منجی موعود اولین چیز مورد نیاز در شناخت ایشان است. مسلمانان متعقد هستند که منجی موعود از دین پیغمبر اسلام می باشد. پس باید به این سوال جواب داد که او از نسل چه کسی می باشد؟
مقالات مرتبط: امام زمان از نسل کدام امام معصوم؟ - آیا امام زمان از نسل امام حسن (علیه السلام) است؟ - آیا امام زمان از نسل عباس است؟
خلاصه مطلب:
در این مطلب در ابتدا روایاتی از منابع معتبر شیعه و سنی نقل می شود که ثابت می کند، منجی موعود از نسل پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله است) است.
سپس با روایات دیگر ثابت می شود که امام زمان از نسل امیرالمومنین و حضرت زهرا (علیهما السلام) می باشد.
تعداد این روایات در شیعه و اهل سنت به قدری زیاد است که کسی نمی تواند در آنها خدشه ای وارد کند.
طبق روایات شیعه و اهل سنت، امام زمان از نسل پیامبر اسلام می باشد.
روایاتی در شیعه موجود است که امامان شیعه فرموده اند مهدی از ما اهل بیت می باشد. به همین خاطر ثابت می شود که امام زمان، از نسل پیامبر (صلی الله علیه و آله) می باشد. کتبی که این روایات را نقل کرده اند عبارتند از:
قرب الاسناد( منّا سبعة ... و القائم ، یبعث الله منا اهل البیت[1] )، کافی (رجلا منا اهل البیت، غلما منا[2]) و بصائر الدرجات(رجل منا اهل البیت[3])
اما در کتاب کمال الدین اثر شیخ صدوق، به نقل از جابر بن عبدالله انصاری از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) آمده است:
«الْمَهْدِيُ مِنْ وُلْدِي اسْمُهُ اسْمِي» مهدی از نسل من است. او هم نام و هم کنیه من می باشد. از لحاظ چهره و اخلاق بیشترین شباهت را به ممن دارد. غیبتی می کند که در آن امت ها گمراه می شوند. بعد از غیبت مانند شهاب ثاقب ظهور می کند و عد و داد را در زمین حاکم می کند.[4]
در کتاب غیبت طوسی با سند متصل اینچنین از ابی سعید خدری از پیامبر نقل شده است: «إِنَّ الْمَهْدِيَّ مِنْ عِتْرَتِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي [5]» بدون شک، مهدی از خاندانم و از اهل بیت من است.
شیخ مفید نیز در ارشاد با سند مرفوع اینگونه نقل می کند: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: اگر جز یک روز از دنیا نمانده باشد، خداوند، آن روز را طولانی می کند تا آنکه «يَبْعَثَ اللَّهُ فِيهِ رَجُلًا مِنْ وُلْدِي» مردی از فرزندانم را که هم نام من است، بر می انگیزد...[6]
در آخر به یکی از مهمترین روایات اشاره می کنیم؛ این روایت، قسمتی از خطبه غدیر می باشد که پیامبر در آن به همگان اعلام می کنند که « أَلَا إِنَّ خَاتَمَ الْأَئِمَّةِ مِنَّا الْقَائِمُ الْمَهْدِي[7]» ای مردم آگاه باشید که آخرین امام از ما اهل بیت است؛ همان قیام کننده هدایت گر...
اهل سنت نیز روایاتی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل می کنند که نشان می دهد مهدی از نسل پیامبر می باشد.
ترمذی، روایتی که صحیح بودن آن را قبول می کند را اینگونه نقل می کند:
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: دنیا از بین نمی رود تا اینکه « رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اسْمُهُ اسْمِي» مردی از خاندان من و هم نام من، مالک عرب شود.[8]
مسند احمد بن حنبل با سند معتبر از ابی سعید خدری از پیامبر(صلی الله علیه و آله): قیامت برپا نمی شود تا اینکه زمین از ستم و تجاوز پر می شود. سپس «یخرج رجل من عترتی» مردی از خاندانم قیام می کند و آن را از عدل و داد پر می کند، همان گونه که از ظلم و ستم پر شده است.[9]
علاوه بر این در سنن ابی داوود[10]، سنن ابن ماجه[11] و المستدرک علی الصحیحین[12] هم روایاتی در مورد اینکه مهدی از نسل پیامبر می باشد، نقل شده است.
در کتاب کافی، معتبر ترین کتاب شیعه روایتی از امام اول شیعیان نقل شده است.
اصبغ بن نباته می گوید: خدمت امیر المومنین (علیه السلام) رسیدم. دیدم به فکر فرو رفته و روی زمین نقش و نگار می کشد. گفتم ای امیر مؤمنان! چه شده که تو را این گونه می بینم؟ آیا رغبتی به زمین داری؟
فرمود: نه، به خدا سوگند، تا کنون، یک روز هم، به آن و نه به دنیا رغبتی نداشته ام.
«فَكَّرْتُ فِي مَوْلُودٍ يَكُونُ مِنْ ظَهْرِي» در مولودی از نسلم می اندیشیدم؛ فرزند یازدهمم، مهدی که زمین را از عدل و داد پر می کند، پس از آنکه از جور و ستم پر شده است. دارای غیبتی است که در که گروه هایی در آن گمراه می شوند و گروه هایی هدایت یابند...[13]
همچنین در روایتی دیگر ایشان پیش بینی شهادت دو فرزندشان یعنی امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) را می کنند؛ سپس می فرمایند: « وَ لَيَبْعَثَنَّ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ وُلْدِي فِي آخِرِ الزَّمَانِ يُطَالِبُ بِدِمَائِنَا» خدا، در آخر الزمان مردی از فرزندانم را می فرستد تا انتقام خون ما را بگیرد.[14]
علاوه بر این موارد نقل های دیگری نیز موجود است که می توانید مراجعه کنید:
غیبت نعمانی و غیبت طوسی ( صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ وُلْدِي [15])، معانی الاخبار (وَ مِنْ وُلْدِي مَهْدِيُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ[16]) ، من لا یحضر و امالی صدوق (فِي الْمَسْجِدِ الْكُوفَة... يَكُونُ مُصَلَّى الْمَهْدِيِّ مِنْ وُلْدِي[17]) کمال الدین[18] ، فرحه الغری[19]
در منابع اهل سنت نیز در 2 کتاب الفتن ابن حماد[20] و الملاحم ابن منادی[21] این مطلب ثابت شده است.
طبق روایات قبل مشخص می شود که اگر امام زمان از نسل پیامبر و امیر المومنین (صلوات الله علیهما) هستند؛ پس قطعا مادر ایشان حضرت زهرا (سلام الله علیها) می باشد. چراکه ایشان تنها دختر پیامبر و همسر امیرالمومنین هستند.
اما در مورد ایشان هم روایات مخصوصی هم در شیعه و هم در اهل سنت وجود دارد.
در کتاب کافی روایت از امام صادق (علیه السلام) می باشد: روزی پیامبر (صلی الله علیه و اله) خندان و گشاده رو در بین مردم حاضر شدند.
مردم به ایشان عرض کردند: ای پیامبر خدا! خداوند همیشه خندانت بدارد و بر شادی ات بیفزاید!
پیامبر فرمودند: خداوند در تمامی شب و روز ها به من تحفه می دهد. خدایم امروز تحفه به من داده بود که تا کنون به من نداده بود!
جبرئیل نزدم آمد وسلام خدایم را به من رساند و گفت: ای محمد! خداوند 7 تن از بنی هاشم را بگزیده که تا کنون مانند آنها را نیافریده است ....
وَ مِنْكُمُ الْقَائِمُ يُصَلِّي عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ خَلْفَهُ إِذَا أَهْبَطَهُ اللَّهُ إِلَى الْأَرْضِ مِنْ ذُرِّيَّةِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَة
و قائم که حضرت عیسی پشت سر او نماز می خواند؛ از فرزندان علی و فاطمه از نسل امام حسین (علیهم السلام) می باشد.[22]
در منابع دیگر مانند غیبت نعمانی[23] و غیبت طوسی[24] روایاتی در این زمینه نقل شده است.
در منابع اهل سنت روایتی در سنن ابن ماجه نقل شده است که صحت آن را تایید می کند: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «الْمَهْدِيُّ مِنْ وَلَدِ فَاطِمه» مهدی از فرزندان فاطمه است.[25]
در این مقاله طبق روایات شیعه و اهل سنت، نتایج زیر به دست آمد:
مهدی موعود قطعا از نسل پیامبر (صلی الله علیه و آله) هستند.
امام زمان از نسل امیر المومنین، علی (علیه السلام) می باشد.
منجی بشریت از نسل دختر پیامبر یعنی حضرت زهرا (سلام الله علیها) می باشد.
[1] صفحه 25 و 348
[2] . چ8 ص396 و ج1 ص341
[3] . صفحه 259
[4] . كمال الدين و تمام النعمة، ج1، ص: 286
[5] . غیبت طوسی ص 180
[6] . ارشاد ج2 ص340
[7] . الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج1، ص: 63
[8] . سنن ترمذی جلد 4 صفحه 505
[9] .مسند ابن حنبل، ج4 ص73، نزدیک به همین عبارت ج4 ص 56 و ج2 ص123
[10] ج 4 ص 107
[11] . ج2 1367
[12] . ج4 ص 489
[13] . کافی ج1 ص338
[14] . غیبت نعمانی ص141
[15] . غیبت نعمانی ص156 ، غیبت طوسی ص 425
[16] معانی الاخبار ص58
[17] . من لایحضره الفقیه ج1 ص231، امالی ص228
[18] . کمال الدین ص653
[19] . فرحه الغری ص32
[20] . الفتن ج1 ص369
[21] . ملاحم ص 210
[22] . کافی ج8 ص49
[23] . غیبت نعمانی ص 57
[24] . غیبت طوسی ص185
[25] . سنن ابن ماجه جلد 2 صفحه 1368، همچنین در تاریخ دمشق نیز روایتی نقل شده: تاریخ دمشق ج19 ص 474