از نگاه قرآن و احاديث صحيحى كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيت او به ما رسيده است، بهره‌مند ساختن انسان در همه اعصار از راه‌نما، سنّت خداوند متعال است و زمين، هيچ گاه از راه‌نمايى كه بتواند راه درست زندگى را به مردم نشان دهد، خالى نبوده و نخواهد بود. راه‌نمايان الهى پس از پيامبر خاتم صلى الله عليه و آله تا دامنه قيامت، اهل بيت آن بزرگوارند. راه‌نماى الهى در برخى از مقاطع تاريخ، بنا بر مصالحى ممكن است از ديدِ مردم غايب گردد. در اين صورت، هر چند جامعه از بخشى از منافع وجود امام، محروم است، ليكن از بركات تكوينىِ وى، تا هنگام ظهور برخوردار خواهد بود.

با توجه به روایات متعدد و دلایل عقلی و نقلی که در این مقاله بیان شد، روشن گردید که شناخت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بر هر فردی در هر زمانی واجب است. 

این شناخت تنها به امامی تعلق دارد که از طرف خداوند و از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله تعیین شده است. 

عدم شناخت امام، پیامدهای سنگینی همچون عدم پذیرش اعمال و مرگ بر حالت جاهلیت را به همراه دارد، در حالی که شناخت امام زمان سبب دست‌یابی به فضایل بزرگی مانند چشیدن شیرینی ایمان و مصونیت از فتنه‌های آخرالزمان می‌گردد.

شناخت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یکی از واجبات دینی برای شیعیان است و میزان و عمق این شناخت دارای اهمیت بسیاری است. طبق آنچه در روایات و کتب فقهی آمده است، شناخت امام به معنای آگاهی از وجود، مقام، صفات و وظایف ایشان است.

محدوده شناخت واجب:

• اعتقاد به امامت: اعتقاد به امامت دوازده امام و به ویژه امام زمان (عج) به عنوان جانشین پیامبر اکرم (ص) و حجت خدا بر روی زمین.
• اطاعت از امام: اعتقاد به وجوب اطاعت از امام زمان (عج) در همه امور.
• اعتقاد به عصمت و معصومیت امام: اعتقاد به اینکه امامان معصوم از هرگونه گناه و خطا پاک هستند.
• اعتقاد به فضائل امام: اعتقاد به فضائل و کمالات امام زمان (عج) مانند علم، عدالت، شجاعت و ... .
• اعتقاد به ظهور امام: اعتقاد به اینکه امام زمان (عج) در آینده‌ای نزدیک ظهور خواهد کرد و زمین را پر از عدل و داد خواهد نمود.

عواقب عدم شناخت یا انکار امام:

روایات متعددی بر عواقب وخیم انکار امام و عدم شناخت ایشان تأکید دارند. از جمله این عواقب می‌توان به محرومیت از رحمت الهی، عدم نجات در قیامت و قرار گرفتن در زمره گمراهان اشاره کرد.

شناخت امام زمان (عج) یکی از واجبات دینی برای شیعیان است. با این حال، میزان این شناخت و عمق آن، برای هر فرد متفاوت بوده و به توانایی‌ها و شرایط فردی بستگی دارد. خداوند متعال از بندگان خود، تنها به اندازه‌ی توانایی‌هایشان می‌خواهد. بنابراین، اگر فردی به دلایلی نتواند به شناخت کامل از امام زمان (عج) دست یابد، مکلف است تا آنجا که توان دارد، به دنبال شناخت ایشان باشد.

وظایف فردی در این زمینه عبارتند از:

• تلاش برای شناخت: هر فرد باید با استفاده از منابع معتبر و تلاش شخصی، به دنبال افزایش شناخت خود نسبت به امام زمان (عج) باشد.

• اعتقاد اجمالی: در صورت عدم توانایی در شناخت کامل، اعتقاد اجمالی به امام زمان (عج) و ویژگی‌های ایشان کفایت می‌کند.

• عمل به احکام دین: پیروی از احکام دین و عمل به دستورات ائمه معصومین (ع) از جمله وظایف مهم هر فرد در زمان غیبت است.

در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که داشتن نیت پاک و تلاش صادقانه برای شناخت امام زمان (عج)، از هر چیزی ارزشمندتر است. خداوند متعال به بندگان خود رحیم است و به تلاش‌های آنان پاداش خواهد داد.

روایت شریف «مَن ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِيَّةً» بر ضرورت شناخت امام زمان (عج) تأکید فراوانی دارد. این حدیث که در منابع شیعه و سنی آمده است، به وضوح بیان می‌کند که عدم شناخت امام، فرد را به مرگ جاهلیت محکوم می‌کند.

معنای دقیق مرگ جاهلیت در این روایت:

• گمراهی: مرگ جاهلیت به معنای مرگ در حالی است که فرد از مسیر حق منحرف شده و در گمراهی به سر می‌برد.

• کفر جهلی: در مواردی که فرد به دلیل جهل، امام را انکار کند، مرگ او به عنوان مرگ کفر تلقی می‌شود.

شناخت امام زمان (عج) یکی از مهم‌ترین باورهای شیعیان است و از طریق منابع مختلفی همچون قرآن، روایات، ادعیه و زیارات، و همچنین مطالعه سیره عملی ایشان قابل دستیابی است.

امامت در مکتب شیعه، یک مقام پادشاهی موروثی نیست. امامان شیعه بر خلاف پادشاهان دیگر، مانند امویان، عباسیان و فاطمیان، تاج و تخت خود را به ارث نبرده‌اند. آن‌ها به دلیل ویژگی‌های خاصی که داشتند، از جمله دانش بسیار، تقوا و ارتباط قوی با مردم، به عنوان رهبر انتخاب می‌شدند.

در نامه امام زمان (عج) به شیعیان، به مسئله الگو قرار دادن حضرت زهرا (س) اشاره شده است. این پژوهش تلاش کرد تا با بررسی معنای اسوه و تطبیق آن بر زندگی حضرت زهرا (س) و امام زمان (عج)، به درک عمیق‌تری از این موضوع دست یابد.

برتری امام زمان (عج): بسیاری از روایات به صراحت بر برتری امام زمان (عج) نسبت به سایر امامان اشاره دارند و ایشان را به عنوان قائم و بهترین آن‌ها معرفی می‌کنند.

تعداد روایاتی که از پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است وبر امامت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دلالت دارند زیاد هستند. به همین خاطر به ذکر برخی از این روایات بسنده میکنیم.

مجموعه روایات اهل بیت علیهم السلام به روشنی دلالت بر امامت امام زمان (عج) دارد و این مسئله یکی از اصول اعتقادی شیعه است. اعتقاد به امامت امام زمان (عج) نه تنها به زندگی شیعه معنا و جهت می‌دهد، بلکه باعث تقویت امید به آینده و پیروزی حق بر باطل می‌شود.

یکی از مهمترین احادیثی که بر امامت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دلالت ارد، حدیث لوح است. این حدیث از مهمترین احادیث در بحث امامت است. 

معجزات امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به عنوان نشانه‌ای آشکار از حقانیت ایشان و دلیل بر امامتشان مطرح شده است. این معجزات که از قبل تولد تا پس از ظهور آن حضرت نقل شده است، بر طیف وسیعی از موضوعات دلالت می‌کند.

بر اساس روایات متعدد شیعه، افراد بسیاری پس از تولد حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، ایشان را مشاهده کرده اند. این افراد عمدتا از نزدیکان و یاران امام حسن عسکری (ع) بودند.

یکی از مشهور ترین مکان هایی که به حضرت صاحب الزمان عجل الله فرجه منسوب شده است، مسجد سهله است که در این مقاله به توضیحی اجمالی و مختصر از این مسجد و روایاتی که درباره آن از اهل بیت علیهم السلام نقل شده است میپردازیم.

مسجد جمکران در اطراف شهر قم و در فاصله 8 کیلومتری از حرم مظهر حضرت معصومه سلام الله علیها و6 کیلومتری از شهر قم واقع شده است. و نام گذاری این مسجد به جمکران به این دلیل است که این مسجد در نزدیکی روستا جمکران، از روستا های شهر قم، واقع شده است.